Ontstaan

Vulkanen kunnen op bijvoorbeeld aan de hand van subductie ontstaan.
Als twee platen naar elkaar toe schuiven en elkaar raken, duikt een van de twee zeer langzaam onder de andere. Dit proces wordt ‘subductie’ genoemd. De plaats waar subductie gebeurt heet de ‘subductiezone’. In een gebied waar dit voorkomt, is er veel vulkanische activiteit. Deze vulkanische activiteit wordt veroorzaakt door de beweging van de twee platen. Er zijn drie soorten plaatgrenzen waarbij van subductie sprake is: continentale tegen continentale, continentale tegen oceanische, en oceanische tegen oceanische plaat. De gevolgen van deze soorten subductie verschillen. Op de plek waar een oceanische plaat onder een andere duikt, ontstaat er een trog. Een trog is het diepste deel van een oceaan. Als de plaat verder in de mantel komt, smelt hij, vermengt zich vervolgens met gloeiend gesteente en vormt magma. Onder zeer hoge druk en intenste hitte wordt dit nieuwe magma naar boven gestuwd, waar het met een hevige uitbarsting aan de oppervlakte komt. Subductievulkanen zijn heftig en gevaarlijk, dit komt vooral door de aanwezigheid van water en opgeloste gassen in het dikke en kleverige magma dat tijdens de subductie wordt gevormd.
Vulkanen kunnen dus bijvoorbeeld ontstaan door naar elkaar toe bewegende platen, zoals hier boven beschreven.

Verder kunnen vulkanen nog ontstaan door uit elkaar bewegende platen en door zwakke plekken in de aardkorst.

Wanneer aardplaten uit elkaar schuiven ontstaat daartussen een breuk. Deze spleet in het aardoppervlak maakt het mogelijk dat er magma uit de aardmantel kan ontsnappen. Als het magma door deze spleet naar boven komt om de breuk tussen de aardplaten te vullen, ontstaan er soms vulkanen.

Tot slot kunnen vulkanen ontstaan bij gebieden waar de aardkorst erg dun is, als hier een vulkaan ontstaat, noemen we deze hotspots. Deze gebieden (waar de aardkorst erg dun is) liggen vaak ver verwijderd van de randen van tectonische platen.

Het is niet zo dat alle vulkanen ontstaan door het verplaatsen van platen (als voorbeeld hotspots) en niet alle bewegingen van platen vormen vulkanen. Sommige platen bewegen zich naar de zijkanten waardoor ze tegen elkaar wrijven. Normaal gesproken ontstaan er dan geen vulkanen, maar dit kan wel aardbevingen veroorzaken.